علامه جعفری سال ها پیش خطر پوزیتیویسم را گوشزد کرده بود

به گزارش خبرنگار مهر، همایش نکوداشت مقام علمی و اخلاقی محمدتقی جعفری روز گذشته در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با حضور اندیشمندان، صاحب نظران و خانواده علامه جعفری برگزار شد.

مهدی گلشنی در این همایش گفت: علامه جعفری برای بنده دو خصوصیت داشتند که خیلی مهم است. یکی تواضع فوق العاده ایشان بود که این مسئله این روزها کمتر دیده می شود. نکته دوم آشنایی ایشان به مقتضیات زمان است. اینطور که ایشان به مقتضیات زمان توجه داشتند الان در حوزه اینگونه نیست. ایشان در وحدت حوزه و دانشگاه هم بسیار فعال بودند.

وی ادامه داد: اگر حوزه ها به نیازهای زمان توجه داشتند الان فرهنگ جامعه و دانشگاهی ما اینقدر آشفته نبود. رفتار و اخلاق علامه باعث شده بود که جوانان عاشق ایشان شوند. متاسفانه امروزه برخورد حوزویان از بالاست و نمی خواهند با دانشگاهیان دیالوگ داشته باشند و صرفاً مونولوگ دارند. الان در غرب فیزیکدان، ریاضیدان، کشیش و... با هم می نشینند و بحث می کنند.

وی افزود: علامه زمانی که در نجف بوند جز استثنائاتی بودند که پیش مراجع می رفتند و در مورد ضورت پرداختن حوزه به علوم جدید صحبت می کردند و می گفتند حوزه نباید منحصر به فقه و اصول بماند و باید درصدی از حوزویان با زبان جدید آشنا باشند.

گلشنی گفت: مرحوم علامه تمرکز بر سه موضوع را به حوزویان پیشنهاد می دادند. اول اینکه تحقیق لازم و کافی در مورد معارف اسلامی در دوره و زمان داشته باشند. دوم اینکه اطلاعات کافی از نیازهای مادی و معنوی جهان اسلام به دست آورند و سوم اینکه نیازهای جهان اسلام را بر آن معارف عرضه کنند و محصول آن را در زندگی مردم به کار بگیرند.

وی ادامه داد: در زمان علامه تفکر پوزیتیویستی حاکم بود و برخی می خواستند اسلام را با تفکر پوزیتیویستی تطبیق دهند که در کشور ما مرحوم بازرگان به دنبال این کار بود. علامه جز اولین کسانی بودند که این تذکر را دادند و تجربه گرایی را مورد نقد قرار دادند.

گلشنی گفت: عمده جامعه فلسفی و فیزیک غرب امروز از پوزیتیویسم برگشته اند اما هنوز در محیط ما پوزیتیویسم حاکم است. این تذکر را علامه جعفری سال ها پیش داده اند.

وی ادامه داد: مسئله دیگر فلسفه است که در غرب در دانشگاه های معتبر از اساتید فیزیک، ریاضی، فلسفه و علوم شناختی و کشیش ها دعوت می کنند و به روزترین مسائل را مورد بحث قرار می دهند. در ایران در دانشکده های علوم حرفی از فلسفه وجود ندارد.

وی افزود: علامه در مورد فلسفه تاکید داشتند و می گفتند برخی تفکر علمی را مشاهده و تجربه می دانند که این امر آسیب زاست و هیچ گاه نمی توان به علوم تجربی بسنده کرد. ایشان یک ترکیبی از علم و دین و فلسفه را برای حیات معقول در نظر داشتند.

گلشنی در پایان گفت: علم نمی تواند به همه سوالات مورد توجه انسان پاسخ دهد. جواب اینها را تنها می توان از دین گرفت که علامه هم بر همین نکته تاکید داشت.